TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ SINH HỌC ĐÀ NẴNG

Thử Nghiệm Trồng Nấm Chân dài (Clitocybe maxima) Quy Mô Thương Phẩm Tại Tp. Đà Nẵng

Năm 2023, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng chủ trì thực hiện nhiệm vụ “Thử nghiệm sản xuất nấm Chân dài (Clitocybe maxima) quy mô thương phẩm tại Tp. Đà Nẵng”. Nấm Chân dài có tên tiếng Anh là Giant Clitocyte, được tìm thấy năm 1999 [1]. Quả thể của nấm khi mới hình thành thì trồi lên giống như mũi chông, sau một thời gian phát triển mới phân biệt được phần mũ nấm và cuống nấm. Mũ nấm trưởng thành mở ra như một chiếc ô. Nấm chân dài thường mọc trong rừng hoặc trên cỏ từ tháng 5 đến tháng 10. Quả thể mọc đơn hay mọc thành cụm từ gỗ mục hoặc đất.

Hình ảnh quả thể nấm chân dài từ lúc hình thành đến lúc thu hoạch.

Quả thể nấm Chân dài giàu protein (~32w% chất khô), amino acid (~50w%), nhiều vitamin và khoáng chất [1],[2],[3]. Ngoài giá trị dinh dưỡng, nấm còn có giá trị dược liệu đáng kể, như: hoạt tính chống oxy hóa [4], thanh trừ gốc tự do, chống lão hóa, chống tăng đường huyết và tiểu đường, giải độc, bảo vệ tế bào gan, kích thích hoạt động của hệ thống miễn dịch, ức chế virus gây viêm gan hep-G2, kháng ung thư MCP-7, giảm các triệu chứng của bệnh thoái hóa thần kinh, và ức chế tế bào ung thư gan HepG2 [5],[6]. Nhờ có giá trị dinh dưỡng và dược liệu cao, nên loại nấm này được trồng khá phổ biến ở một số nước trong những năm gần đây.

Thử nghiệm trồng được thực hiện song song với 4 nguồn giống có nguồn gốc từ các địa phương với điều kiện khí hậu khác nhau của Việt Nam (Hà Nội, Đắk Lắk, Tiền Giang và Tp. Hồ Chí Minh). Các thông số về sinh trưởng, năng suất và phẩm chất quả thể nấm đã được thu nhận và phân tích, đánh giá. Qua đó đã xác định được một nguồn giống cho sản lượng và hiệu suất sinh học (HSSH) cao vượt trội (HSSH ~34%). Chất lượng quả thể nấm chân dài của các nguồn không có chênh lệch đáng kể.

Một kết quả khác của nhiệm vụ là đã xây dựng được quy trình sản xuất nấm Chân dài thương phẩm phù hợp với điều kiện tự nhiên tại thành phố Đà Nẵng. Qua đó cho thấy, nấm có thể sinh trưởng ở nhiệt độ thường, từ 23°-32°C, độ ẩm không khí từ 85-95%, thông thoáng tốt (nồng độ CO2 < 0,6V%), và do đó có thể được trồng quanh năm tại Đà Nẵng. Một vụ nuôi trồng kéo dài trong ~ 65-75 ngày.

Hình ảnh thử nghiệm tại Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng.

Tháng 10/2023, Trung tâm đã hỗ trợ Hội nông dân quận Cẩm Lệ tập huấn “Kỹ thuật sản xuất nấm Chân dài” cho hơn 60 học viên là các Chi hội trưởng và hội viên nông dân trên địa bàn phường Hòa Phát. Hiện tại, đơn vị cũng đang hỗ trợ một số hộ nông dân, doanh nghiệp triển khai sản xuất nấm này ở quy mô thương phẩm.

Hình ảnh tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc nấm chân dài

Có thể nhận thấy đây là một loại nấm mới, rất có tiềm năng phát triển và nhân rộng nhờ những ưu điểm về giá trị dinh dưỡng, giá trị dược liệu, đặc biệt quy trình trồng và chăm sóc dễ tiếp cận đối với người dân. Đến nay, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng cũng đã chủ động được nguồn giống nấm, và sẵn sàng tư vấn kỹ thuật, chuyển giao quy trình công nghệ trồng nấm Chân dài cho các hộ dân và doanh nghiệp có nhu cầu.

Phạm Thủy – Nguyễn Thủy

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Đ. X. Linh, T. Đ. Nhã, N. H. Nống, N. T. Sơn (2008). Kỹ thuật trồng, chế biến nấm ăn và dược liệu. NXB Nông Nghiệp.

[2] B. Wu, G. Cheng, K. Jiao, W. Shi, C. Wang, H. Xu, Mycoextraction by Clitocybe maxima combined with metal immobilization by biochar  and activated carbon in an aged soil., Sci. Total Environ. 562 (2016) 732–739. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2016.04.079.

[3] N.T.B. Thủy, N.X. Nghiễn, C.T.T. Vân, T.T. Kiệt, Nghiên cứu sự mọc và hình thành quả thể nấm cốc lớn Clitocybe maxima (gartn. Ex mey.fr) Quél, Di Truyền Học và Ứng Dụng. (2009).

[4] N.X. Nghiễn, N. T.B. Thùy, Study on The Technological Condition for Submerged Fermenter Culture of Clitocybe Maxima Strain, 14 (2016) 1817–1824.

[5] S.H. Hu, K.S. Chen, M.Y. Liu, P.C.K. Cheung, J.C. Wang, S.J. Chang, Optimization of submerged cultivation conditions for production of big cup culinary-medicinal mushroom Clitocybe maxima (Agaricomycetes) biomass with significant antioxidative and antihyperlipidemic activities, Int. J. Med. Mushrooms. 19 (2017) 641–651. https://doi.org/10.1615/IntJMedMushrooms.2017021151.

[6] S.-H. Hu, P.C.K. Cheung, R.-P. Hung, Y.-K. Chen, J.-C. Wang, S.-J. Chang, Antitumor and Immunomodulating Activities of Exopolysaccharide Produced by Big  Cup Culinary- Medicinal Mushroom Clitocybe maxima (Higher Basidiomycetes) in Liquid Submerged Culture., Int. J. Med. Mushrooms. 17 (2015) 891–901. https://doi.org/10.1615/intjmedmushrooms.v17.i9.90.