Chiều ngày 3/10/2023, Đoàn giám sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (UB KHCN&MT) của Quốc Hội do ông Nguyễn Phương Tuấn – Phó Chủ nhiệm Ủy ban làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc về giám sát chuyên đề thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển thị trường KH&CN tại Trung tâm Công nghệ Sinh học (CNSH) Đà Nẵng. Tham gia Đoàn có các thành viên của Ủy ban KHCN&MT, Ủy ban Tài chính ngân sách, Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, chuyên gia, và đại diện Bộ KH&CN. Về phía địa phương, có ông Dương Hoàng Văn Bản – Phó giám đốc Sở KH&CN TP. Đà Nẵng, đại diện phòng Kế hoạch tài chính, phòng Quản lý Khoa học, và phòng Quản lý Công nghệ. Phía Trung tâm CNSH, có TS. Phạm Châu Huỳnh – Giám đốc, cùng các cán bộ chủ chốt của đơn vị tham dự.
TS. Phạm Châu Huỳnh đã giới thiệu và báo cáo với Đoàn về Trung tâm CNSH Đà Nẵng, về vai trò và hoạt động của đơn vị trong việc phát triển thị trường KH&CN trong những năm qua, những thuận lợi, vướng mắc, và đề xuất. Từ 2010 đến 2020, Trung tâm đã thực hiện tốt chức năng của một đơn vị ứng dụng tiến bộ KH&CN. Từ 2020 đến nay, đơn vị tích cực nâng cấp để trở thành một trung tâm R&D phục vụ phát triển kinh tế – xã hội vùng Nam Trung Bộ. Đơn vị đã tiếp nhận, làm chủ, tạo mới và đã/đang triển khai ứng dụng 103 quy trình công nghệ thuộc lĩnh vực sinh học, kỹ thuật nông nghiệp và công nghệ chế biến, phát triển được 16 sản phẩm đã hoặc đang sẵn sàng chuyển giao công nghệ/thương mại hóa, gồm thực phẩm chức năng, thực phẩm mới, chế phẩm sinh học (trong đó có những sản phẩm giá trị gia tăng từ sâm Ngọc Linh và các thảo dược giá trị cao vùng Nam Trung bộ, các thực phẩm mới như “nước mắm” từ nấm, nước mắm dạng bột tan nhanh…). Từ 2020 đến nay, đã ký và thực hiện 14 hợp đồng dịch vụ KH&CN. Đơn vị đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết để đẩy mạnh dịch vụ R&D, gia công sản phẩm, phân tích – kiểm nghiệm, tham gia đào tạo nhân lực, thực hiện vai trò một hội điểm (hub) của các bên: khoa học, kỹ thuật, doanh nghiệp, nông – lâm – ngư dân, tích cực góp phần phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và thị trường KH&CN.
Đại diện đơn vị cũng kiến nghị đến UB KHCN& MT của Quốc hội các nội dung:
(1) Tiếp tục hoàn thiện thủ tục hành chính, tài chính để thuận lợi cho các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển và chuyển giao công nghệ; hoàn thiện chính sách nhằm tạo động lực cho phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo.
(2) Quan tâm xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, đặc biệt là tại các đơn vị R&D công lập. Bổ sung quy định cho phép các đơn vị KH&CN có quyền góp vốn, liên doanh với đối tác trong và ngoài công lập bằng kết quả nhiệm vụ KH&CN thuộc quyền sở hữu của đơn vị.
(3) Bổ sung quy định cho phép sử dụng kinh phí từ ngân sách nhà nước để hỗ trợ các cơ quan, đơn vị trong việc đào tạo, bồi dưỡng cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao năng lực cho cá nhân hoạt động KH&CN.
(4) Xét lại các thuật ngữ “nghiên cứu viên” và “kỹ sư” trong các đơn vị KH&CN cùng chế độ ưu đãi và các quy định kèm theo để tạo động lực cho đội ngũ cán bộ KH&CN (đặc biệt trong lĩnh vực R&D). Cần có quy định rõ về trách nhiệm và chế tài liên quan đến giữ bí mật, bảo mật dữ liệu và hoạt động… trong thực hiện hoạt động KH&CN.
(5) Có chính sách tăng cường hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thu hút nhân tài cho các đơn vị R&D nói chung để đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời gian tới.
(6) Tăng cường đầu tư cho KH&CN từ ngân sách nhà nước; ưu tiên bố trí vốn đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại phục vụ hoạt động KHCN, đặc biệt là nghiên cứu và phát triển (R&D) để hậu thuẫn kịp thời cho sự phát triển của doanh nghiệp và hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.
Phiên thảo luận đã diễn ra sôi nổi dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Phương Tuấn. Đại diện đơn vị cũng đã trả lời các câu hỏi của các thành viên Đoàn, đồng thời cung cấp thêm thông tin về nhiều vấn đề phát sinh từ thực tiễn mà đơn vị đã gặp trong quá trình hoạt động thời gian qua và triển khai chiến lược phát triển mới. Phát biểu kết luận cuộc họp, ông Nguyễn Phương Tuấn ghi nhận và đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, kết quả đạt được trong hoạt động KH&CN của Trung tâm CNSH Đà Nẵng, đề nghị Sở KH&CN tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để thu hút nhân lực chất lượng cao, đầu tư trang thiết bị, và xây dựng được cơ chế đặc thù làm tiền đề để hỗ trợ đơn vị phát triển năng lực R&D, qua đó tiếp tục có đóng góp phát triển thị trường khoa học và công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.
Hoàng Oanh
